ABD birliklerinin Mayıs ayında Afganistan'dan geri çekilme sürecinin başlamasıyla Taliban, hakimiyet alanını genişletmeye devam ediyor. Taliban Sözcüsü Zabiullah Mücahid, Taliban güçlerinin Belh vilayetinin yönetim merkezi Mezar-ı Şerif'i ve Faryab vilayetinin yönetim merkezi Meymene'de kontrolü ele geçirdiğini açıkladı.
Faryab'ta yetkililer, Taliban güçlerinin öğle saatlerinde Meymene kentine saldırı başlattığını ve saldırı sonucu vilayet merkezinin Taliban kontrolüne geçtiğini doğrulayarak, Afgan güvenlik güçlerinin Taliban'a teslim olduğunu bildirdi. Belh Milletvekili Abas Ebrahimzada de Taliban'ın, ülkenin en büyük 4'üncü kenti Mezar-ı Şerif'i ele geçirdiğini ve bölgedeki Afgan güvenlik güçlerinin havalimanına sığındığını bildirdi. Ebrahimzada, Taliban'ın kent merkezine girdikten sonra hapishanedeki mahkumları serbest bıraktığını da söyledi.
Taliban güçlerinin, Mezar-ı Şerif ve Meymene'yi ele geçirmesiyle ülkenin kuzeyinde bulunan 7 vilayet merkezinin tamamı Taliban kontrolüne geçmiş oldu. Afgan hükümet güçlerinin son 9 günde kontrolü kaybettiği vilayet merkezi sayısı ise 23'e yükseldi.
Belh ve Mezar-ı Şerif'tekiler Özbekistan sınırına yığıldı
Taliban'ın, Özbek ve Türkmen nüfusunun çoğunlukta olduğu Mezar-ı Şerif'te kontrolü ele geçirmesinin ardından kentte yaşayan Özbek ve Türkmenler evlerini terk ederek, kaçmaya başladı. Özbek ve Türkmenler, Özbekistan sınırına yığılırken, durumu iyi olan bazı Afganlar da sığınmak için Özbekistan sınırına akın etti.
Mezar-ı Şerif'te bulunan eski Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mareşal Raşid Dostum ve eski Belh Valisi Ata Mohammed Nur'un yanı sıra diğer yerel yetkililerin de Özbekistan sınırına doğru hareket ettiği iddia edildi. Dostum ve Nur'un havalimanında beklettikleri uçakla kaçtıkları da iddialar arasında yer alıyor. Afganistan'ın kuzeyindeki Faryab vilayetinin yönetim merkezi olan Meymene, başkent Kabil'in 400 kilometre kuzeybatısında ve Türkmenistan sınırına çok yakın bir noktada yer alıyor.
Öte yandan Mezar-ı Şerif'teki bir askeri yetkili, Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin Taliban'la anlaşmalı hareket ettiklerini iddia etti. Bin kişilik ordusu olduğu halde Gani'nin birliklere “teslim olma” çağrısı yaptığını öne süren yetkili, “Gani haindir, bizi arkamızdan vurdu” ifadelerini kullandı.
Afganistan'ın 34 vilayet merkezinden 23'ü Taliban'ın kontrolünde
Toplamda 34 vilayete sahip Afganistan'da Taliban, Nimroz vilayetinin merkezi Zaranc'ı, Jawzjan vilayetinin merkezi Sheberghan'ı, Sar-i Pul vilayetinin merkezini, Kunduz vilayetinin merkezini, Tahar vilayetinin merkezi Talukan'ı, Samangan vilayetinin merkezi Aybak'ı, Baghlan vilayetinin merkezi Pul-e-Khumri'yi, Bedahşan vilayetinin merkezi Feyzabad'ı, Gazne vilayetinin merkezini, Ghor vilayetinin merkezi Firuz Koh'u, Badgis vilayetinin merkezi Qala-e-Naw'i, Kandahar vilayetinin merkezini, Helmand vilayetinin merkezi Leşkergah'ı, Herat vilayetinin merkezini, Ferah vilayetinin merkezi, Logar vilayetinin merkezi Puli Alem'i, Uruzgan vilayetinin merkezi Tarin Kot'u ve Zabul vilayetinin merkezi Kalat'ı ele geçirmişti. Taliban güçleri bugün Paktika vilayetinin merkezi Sharan, Paktiya vilayetinin merkezi Gardez ve Kuner vilayetinin merkezi Esadabad'da kontrolü ele almıştı. Son olarak Belh vilayetinin yönetim merkezi Mezar-ı Şerif ve Faryab vilayetinin yönetim merkezi Meymene de Taliban güçlerinin eline geçti.
Afganistan Cumhurbaşkanı Gani: "Cumhurbaşkanı olarak vatanı savunmaya devam edeceğim"
Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani, devlet televizyonunda yayınlanan ulusa sesleniş konuşmasında, "Geleceğinizden endişe ettiğinizi anlıyorum. Cumhurbaşkanınız olarak sizi temin ederim ki istikrarsızlığın yayılmasını, şiddeti ve halkımın yerinden edilmesini önlemeye odaklanacağım. Dayatılan çatışmanın masum insanların ölümüne, 20 yıllık kazanımların kaybına, kamu altyapısının tahrip olmasına ve uzun süreli istikrarsızlığa neden olmasına izin vermemeye çalışacağım" ifadelerini kullanmıştı.
"Cumhurbaşkanı olarak vatanı savunmaya devam edeceğim" diyen Gani, "Siyasi liderler, Afgan halkının çeşitli kesimlerinin temsilcileri ve uluslararası ortaklarımızla hükümet içinde kapsamlı istişareler yaptık. İstişareler devam ediyor ve sonuçlar yakında paylaşılacak" şeklinde konuşmuştu.
Başkent Kabil, Taliban kıskacında
Taliban militanları, ülkenin 34 vilayetin 23'ünün merkezinde hakimiyet kurarken, Afgan hükümeti ise 11 vilayetin kontrolünü elinde bulunduruyor. Taliban, başkent Kabil'i kuzey ve güneyden kıskacına alırken ABD medyası, ABD'li yetkililere dayandırdığı haberinde Taliban'ın başkenti 72 saat ile 1 hafta arasındaki bir süre zarfında tamamen kuşatabileceğini belirtti.