Antalya
Akciğer Sağlığı ve Yoğun Bakım Derneğince (ASYOD) Belek'teki ortak otelde meydana gelen "Ulusal Akciğer Sağlığı Kongresi" kapsamında matbuat mensuplarıyla ortak araya mevrut topluluk üyeleri, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ile akciğer ve döş rahatsızlıklarına bağlı değerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtladı.
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Farabi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Özlü, dünyada ve Türkiye'de salgının hâlâ yeteri kadar arama dibine alınamadığını, hala bulaşın ve ölümlerin bitmeme ettiğini hatırlattı.
Bugün 25-30 bin bandındaki pestil sayısının, alışılagelen yaşama dönüldüğü dikkate alındığında, şok ortak boyut olmadığını özetleyen Özlü, bunun arama dibine katılması gerektiğini, bunun yolunun da çabuk ve yayılmış dölleme bulunduğunu anlatım etti.
Prof. Dr. Özlü, bilimin 11 ay üzere endamsız ortak müddet içinde üstünde sakıt mesuliyeti adına getirdiğini, Kovid-19'la ait baş döndürücü sayıda sansasyonel ve sakıncasız aşıyı kullanıma sunduğunu belirtti.
Bugün dünyada 6 bilyon dozu ortak hayli Kovid-19 aşısı uygulandığına ayraç fail Özlü, "İlk ilkin kimi çekinceler, endişeler, korkular anlaşılabilirdi. Ama bundan sonra çağımızda baş döndürücü sayıda aşının yapıldığını biliyoruz. Aşıların sakıncasız ve çalışan bulunduğu konusunda, ilmî düzentileme ve raporlar haricinde şahsen deneyimlerimiz, gözlemlerimiz var. Dolayısıyla bundan sonra bu mevzuda tereddüde yöre yok." sanarak konuştu.
Prof. Dr. Özlü, Türkiye'nin dünyada aşılamayı elleme önleyen devletler ortada toprak aldığına değinerek, devletin telkih tedariki ve her insanın kolaylık aşılanabilmesi hususunda dehşet efor harcama ettiğini, her insanın istediğinde en emeksiz biçimde aşıya ulaşabildiğini anlattı.
"Yasaklar ve kısıtlamaların olmasını bundan sonra hiçbirimiz istemiyoruz"
Şu an aşıdan apayrı çelimli ortak hal ve sansasyonel ortak deva bulunmadığı düşüncesince bu fırsatın kullanılması icap ettiğinin altını çizen Özlü, şöyleki bitmeme etti:
"Başka ortak hal dediğimiz yasaklar ve kısıtlamaların olmasını bundan sonra hiçbirimiz istemiyoruz. Dolayısıyla dölleme üstüne resmiyet almalıyız. Geldiğimiz toprak elleme fakat kifayetli değil. Özellikle Delta varyantı... Bulaşma hızı hâlâ ortak tomar bulunduğu düşüncesince bundan sonra camianın yüzdelik 90'ından fazlasını kusursuz düze aşılı bir duruma getirmemiz gerekiyor ki pandemiyi arama dibine alabilelim. Vuhan'dan çıkan virüsle ait bu rakamı yüzdelik 70 kendisine söylem ediyorduk fakat demincek bu yüzdelik 70'de kifayetli olmayacak. Toplumda baş döndürücü faziletkâr miktarda aşılamayı yapmak durumundayız. Bunun düşüncesince her insana ortak an evvela kâffesi aşılarını yaptırmalarını, on paralık yaptırmamışsa geçmiş dozu, yaptırmışsa ikinci dozu yaptırmalarını kaynak ediyorum. İnaktif aşıyı olanların da 3. dozu yaptırmalarında iri üstünlük var."
"Delta varyantı da hassaten ergenlerde hâlâ kesif görünüyor"
Geçen sene Türkiye'deki vakaların çoğu kez 65 gözyaşı üzerinde, süreğen rahatsızlığı bulunan ve keyif personellerinden oluştuğunu hatırlatan Özlü, şunları aktardı:
"Bugün bu ağız ağıza değişmiş durumda. Şu anda bulunan vakalarımızın iri çoğunluğu gençlerden, sağlıklı, önceleri süreğen rahatsızlığı sıfır kişilerden oluşuyor. Sağlık mensupları on paralık bulunmayan denecek denli az. Bu elbette aşının etkisi. Gerek nemli popülasyonda ister süreğen rahatsızlığı olanlar ve keyif çalışanlarında tozlaşma oranları enine boyuna yüksek. Dolayısıyla bundan sonra onları yeteri kadar koruyabiliyoruz. Şu anda Delta varyantı da hassaten ergenlerde hâlâ kesif görünüyor. Gençlerdeki dölleme oranlarının düşüt olması da çoluk çocuk ortada olay sayılarının artmasına hastalık oldu."
Kovid-19 servislerinde ve derin bakımlarda ağırlıklı kendisine 25-35 gözyaşı arası hastaların otama gördüğüne dikkati çekici Özlü, "Daha önceleri tek rahatsızlığı sıfır eşhas bunlar. Çok ciddi hastalarımız var. ECMO aletine bağladığımız gebeler var. Çok teessürat yaşıyoruz kılıç de onlarla beraber." ifadesini kullandı.
Türkiye'de 2. düze aşısını olmayan, 2 düze inaktif telkih olup 3. düze aşısını yaptırmayan veya on paralık telkih yaptırmayan eşhas bulunduğunu dile getiren Özlü, "Dolayısıyla sesimin eriştiği rastgele vatandaşa ortak an evvela aşılarını yaptırmalarını öneriyorum. Bu rastgele şeyden, yasaklardan, kısıtlamalardan hâlâ kolay. Salgın bitmeme etmiş bulunduğu sürece behemehâl kendimizi korumaya bitmeme edelim." uyarısında bulundu.
"Aşılar sansasyonel ve güvenilirdir"
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Akın Kaya da salgında olay oranlarının enine boyuna yükseldiğini, bunların derinlemesine takiplerinin de adım adım ortaya çıktığını aktardı.
Özellikle iri hastanelerde Kovid-19 takip poliklinikleri açıldığından bahseden Kaya, kendilerinin de bu polikliniklerde Kovid-19'un akciğerler üstündeki etkilerini gözlemlediklerini, hastalarda belirgi var ise bunu ne otama edeceklerine müteallik icraat yürüttüklerini anlattı.
Prof. Dr. Kaya, Kovid-19 takip polikliniklerindeki gözlemlerine bağlı şunları kaydetti:
"Özellikle doğacak yaşlı, derin görev ünitesinde yatmış ve faziletkâr miktarda müvellidülhumuza gereksinimi almış, sigara içen, süreğen içki öyküsü bulunan hastalarda akciğerde ciddi sekeller kalabiliyor. Bu cins seyrettiğimiz hastaların baş döndürücü şükür ki iri çoğunluğunun bulgularında gerilemeler izliyoruz. Kalan sekellerin dirim kalitesine, fonksiyonlarına ne ağırlık edeceğini anlamaya çalışıyoruz. Çok az ortak grupta da burada gelişen ciddi sekellerin ilerlememesi düşüncesince ne ilaçları vereceğimizi tartışıyoruz. Efor kapasitesi sınırlanmış, dem darlığı çekici hastalarda da akciğer pulmoner iyileştirme emek harcamaları ön plana çıkıyor. Uzun takiplerde hassaten familya hekimleri veya bu hastaları izleyen kliniklerde açıklanamayan dem darlığı, açıklanamayan ortak ihtisas rahatsızlığı ortaya çıkarsa bunun Kovid dolayısıyla olabileceğinin akla getirilmesi ve ona layıkıyla hastanın izlenmesi gerekiyor. Hastalarımızın sigara içmemesi, içki kullanmaması, fiziki aktivitede bulunması, açıkça havada hâlâ baş döndürücü sayaç geçirmeleri, hâlâ baş döndürücü sosyalleşmelerinin elleme olacağına inanıyoruz."
Prof. Dr. Kaya, yaşanmış bulunan telkih tereddüdünü alt etmek istediklerinin altını çizerek, "Mevcut teknolojiler ve gelişen noktalarda bu denli çabuk aşıların üretilmesi aktiflik ve düzenlilik çalışmalarına ortak nesne değil, esasta geldiğimiz uygulayım bilimi ve ilginin, kaynakların bu bölgeye aktarılmasıyla da ilgili. 1,5 senedir az hâlâ kâffesi kaynaklar buraya aktarılıyor. Tüm laboratuvarlar Kovid'le ait icraat yapıyor. Bu icraat açıkça erişime veriliyor." dedi.
"Aşılar sansasyonel ve güvenilirdir." diyen Kaya, kâffesi vatandaşların telkih konusunu önemsemesini istediklerini laflarına ekledi.
Toplantıda, ASYOD Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Çetinkaya, UASK 2021 Bilimsel Komite Başkanı Prof. Dr. M. Emin Akkoyunlu, Kongre Başkanı Prof. Dr. Aydın Çiledağ, Kongre Basın İlişkileri Sorumlusu Dr. Öğr. Üyesi Özge Aydın Güçlü de toprak aldı.
"Ulusal Akciğer Sağlığı Kongresi", 10 Ekim'de sona erecek.
